Qeveria Zvicerane, përmes Programit Për Decentralizim dhe Zhvillim Lokal (DLDP), jep mbështetjen financiare dhe teknike për 5 bashki në Veri të Shqipërisë, për hartimin e Planit të Përgjithshëm Vendor. Pas Malësisë së Madhe, Tropojës dhe Matit, DLDP do të hartojë plane të përgjithshme vendore, PPV edhe për Klosin dhe Vaun e Dejës.

Kjo u bë e njohur sot, gjatë një vizite dhe takimi koordinues që programi realizoi në Reç të Malësisë së Madhe, ku morën pjesë Ministrja e Zhvillimit Urban, znj. Eglantina Gjermeni, Ambasadori Zviceran Christopher Graf, si dhe drejtues të 13 bashkive në Veri dhe Veriperëndim të vendit.

 “Shqipëria ka hyrë në një rendje reformash (si ajo territoriale apo e decentralizimit), ndaj ka ardhur momenti që këto reforma të realizohen duke shfrytëzuar potencialet që vendi juaj ka. Qeveria Zvicerane mbështet decentralizimin e qeverisjes vendore, si në aspektin strategjik, ashtu edhe në mobilizimin e potencialeve social-ekonomike. Ndaj në fokusin tonë janë zonat rurale dhe zhvillimin e tyre, ashtu sikundër edhe planet vendore. Këtu kam rastin të konfirmoj se, do të japim mbështetjen tonë, që krahas 3 bashkive që ne mbështesim prej pak muajsh (Malësi e Madhe, Tropojë dhe Mat), të nisë puna për hartimin e planeve vendore edhe për Klosin dhe Vaun e Dejës”, - tha ambasadori Graf në fjalën e tij.

Duke e cilësuar një surprizë të këndshme, Ministrja Gjermeni falënderoi Qeverinë Zvicerane për bashkëpunimin në hartimin e dokumentit për zonat funksionale në Bashkinë e Malësisë së Madhe e tani edhe në financimin e PPV-ve, për 5 bashki.

“Hartimi i planeve vendore është një proces historik. Flasim për plane që nuk u bënë për më shumë se 20 vite, e që tani janë dokumente strategjikë që do të na shërbejnë për zhvillimin e zonave ku jetojmë. Plani i Përgjithshëm Vendor (PPV) është një instrument shumë i rëndësishëm, i cili do të përcaktojë vizionin dhe rregullat, për zhvillimin e qëndrueshëm të territoreve urbane dhe rurale. Në këtë këndvështrim, do kërkoja maksimalisht që nga bashkia dhe ekspertët e përfshirë nëpërmjet donatorit, si dhe me monitorimin nga AKPT, të ndërtohet një proces shumë gjithëpërfshirës konsultimesh dhe marrje mendimesh nga të gjithë aktorët dhe grupet e interesit”, - deklaroi Ministrja e Zhvillimit Urban, znj. Eglantina Gjermeni.

Brenda vitit 2016, 31 bashki do të kenë të përfunduara planet e tyre vendore, ku 26 prej tyre mbështeten financiarisht nga Qeveria Shqiptare, me një fond prej 560 milionë lekësh. 5 të tjera janë asistuar nga USAID. Programi për Decentralizim dhe Zhvillim Lokal (DLDP), financim i Qeverisë Zvicerane ishte i pari që iu përgjigj kërkesës së Ministrisë së Zhvillimit Urban për të dhënë mbështetje teknike dhe financiare për 30 bashkitë ku ende nuk ka nisur puna për planet vendore. Me marrëveshjen e nënshkruar sot në Reç, mes Ministres Gjermeni dhe drejtuesve të Bashkive Klos e Vau i Dejës, në prani të Ambasadorit Graf, pritet që të nisë puna për hartimin e planeve vendore në këto dy njësi vendore.

Brenda pranverës së vitit të ardhshëm 5 bashkitë e financuara nga DLDP do të kenë të përfunduara planet e tyre. Ministrja Gjermeni bëri me dije se, brenda vitit 2017, të gjitha bashkitë në vend do të kenë planet e tyre. Gjithashtu, ajo theksoi se, për të gjitha ato njësi vendore, që nuk kanë ende plane, po parashikohet mundësia e përfshirjes në buxhetin e vitit të ardhshëm.

Ministria e Zhvillimit Urban, në bashkëpunim me ekspertë sllovenë të “TAIEX-it, znj. Jelka Pirkovic dhe z. Franc Zakrajsek, zhvillojnë përgjatë datave 24 – 27 tetor 2016, trajnimi me temë "Menaxhimi dhe Administrimi i Tokës". Ky trajnim konsiston në ekspertizën e implementimin të instrumenteve të menaxhimit dhe administrimit të tokës, të propozuara në Ligjin nr. 107/2014, datë 31.7.2014, “Për planifikimin dhe zhvillimin e territorit” dhe në Dokumentin e Politikave, “Instrumentet financiare për zhvillimin e tokës”.

Kjo eksperiencë do të shërbejë për rritjen e kapaciteteve të punonjësve të Ministrisë së Zhvillimit Urban dhe të Agjencisë Kombëtare të Planifikimit të Territorit, në implementimin e instrumenteve të propozuara.

Në përfundim të trajnimit, në agjendën e dakordësuar me Komisionin Europian, parashikohet një vizitë në terren për të aplikuar në praktikë, një program eksperimental të instrumenteve për zhvillimin e tokës. 

Në kuadër të procesit të hartimit të dokumenteve të Planeve të Përgjithshme Vendore për pesë (5) bashkitë: Malësi e Madhe, Vau i Dejës, Tropojë, Mat dhe Klos, u zhvillua        trajnimi i Administratorëve të NJVA për Bashkitë: Malësi e Madhe, Vau i Dejës, Tropojë, Mat dhe Klos. Trajnimi u organizua nën koordinimin e Decentralization and Local Development Programme (DLDP) dhe Agjencisë Kombëtare të Planifikimit të Territorit. Ky takim u zhvillua në ambientet e Hotel Colosseo, Shkodër, ora 10:00. 

Qëllimi i trajnimit  ishte njohja me ecurinë e procesit të hartimit të Planeve Kombëtare dhe PPV për 31 bashkitë që priten të miratohen së shpejti dhe njohja mbi përgatitjen e dokumentacionit dhe aktorëve të nevojshëm për hartimin e PPV.

Prezantimi u fokusua në dy çështje kryesore:

1. Zhvillimi i Territorit dhe Ndërlidhja me Planifikimin :

• Plani i Përgjithshëm Vendor: kuadri ligjor për të gjitha zhvillimet brenda territorit administrativ të njësisë vendore (bashkisë);
• Rëndësia e dokumentit të Planit të Përgjithshëm Vendor në zhvillimin e territorit për 15 vitet e ardhshme;
• Krijimi i kushteve për një zhvillim të qëndrueshëm në territor;
• Rëndësia e bashkëpunimit dhe kontributit të administratorëve të NJA për mbledhjen e informacionit nga terreni dhe grupet e interesit, në fazën e Analizës dhe Vlerësimit të Territorit.

2. Përcaktimet ligjore mbi Planifikimin në Nivel Vendor dhe Rëndësia e Konsultimeve Publike:

• Dokumentet përbërëse të planit;
• Drejtimi i zhvillimit sipas pesë (5) sistemeve;
• Instrumentet e konsultimit të drafteve të planit;
• Rendësia e konsultimeve me grupet e interesit dhe Publikun e Gjerë;
• Forumet e Bashkërendimit dhe rëndësia e tyre.

U njoftua se në muajin Shkurt, DLDP do të organizojë takim me diasporën në SHBA, ku ka shoqata konkrete për bashkitë: Malësi e Madhe dhe Tropojë. Gjithashtu njoftoi se për Bashkinë Vau i Dejës parashikohet që fillimi i procesit për PPV të jetë rreth Janarit 2017.

I nderuar Kryetar,

Të nderuar Shkëlqesi,

Të nderuar Zonja dhe Zotërinj,

Në emër të Qeverisë së Shqipërisë, kam nderin t'i drejtohem kësaj seance plenare të Habitat III.

Ky është një rast i veçantë edhe për mua personalisht, pasi më jepet mundësia të përfaqësoj vendin tim në një ngjarje globale, e cila organizohet vetëm një herë në 20 vjet.

Agjenda e Re Urbane, për të cilën ne të gjithë kemi për të diskutuar dhe për t’u angazhuar politikisht, nuk është vetëm një grup objektivash, por më e rëndësishmja, është një vizion i përbashkët, që do të çojë vendet tona drejt zhvillimit të qëndrueshëm.

Ky angazhim universal, që përcakton prioritetet tona afatmesme dhe afatgjata, kërkon vendimmarrje politike, si dhe një platformë efektive që i adresohet nevojave dhe interesave të njerëzve. "Leave no One Behind", mos ler askënd mbrapa, është një filozofi me të cilën ne të gjithë pajtohemi, e cila frymëzon veprimet tona drejt një shoqërie më të drejtë, më të barabartë dhe përfshirëse.

Me një karrierë të gjatë në dedikim të aspekteve sociale të komunitetit dhe si një aktiviste për barazinë gjinore, unë e shoh këtë Agjendë të Re Urbane si një guidë të plotë, gjithëpërfshirëse, për të gjitha vendet tona, për të reduktuar varfërinë, për të siguruar barazinë gjinore dhe fuqizimin e të gjitha grave dhe vajzave, për të promovuar shoqërinë përfshirëse, për të përmirësuar shëndetin dhe mirëqenien e njerëzve, si dhe për të nxitur rritjen ekonomike dhe mbrojtjen e mjedisit.

Në kuadër të zbatimit të kësaj Agjende të Re Urbane dhe të Qëllimeve të Zhvillimit të Qëndrueshëm, Qeveria e Shqipërisë në vitin 2014 ndërmori Reformën Administrative Territoriale, e cila zvogëloi numrin e bashkive nga treqind e shtatëdhjetë e katër, në gjashtëdhjetë e një.

Paralelisht me këtë proces, Ministria e Zhvillimit Urban projektoi dhe miratoi kohët e fundit, Planin e Përgjithshëm Kombëtar të Territorit "Shqipëria 2030", ku shfaqet vizioni ynë për zhvillimin e qëndrueshëm në pesëmbëdhjetë vitet e ardhshme.

Pas zbatimit të reformës administrative territoriale, Qeveria gjithashtu mori iniciativën për të mbështetur autoritetet vendore në hartimin e planeve hapësinore për bashkitë e reja, për të maksimizuar rolin kyç të qyteteve dhe vendbanimeve njerëzore si drejtues të zhvillimit të qëndrueshëm, si në zonat urbane, ashtu edhe ato rurale.

Rilindja Urbane është një program tjetër qeveritar që po zbatohet në Shqipëri gjatë viteve të fundit, me qëllim ri-zhvillimin e qendrave të qyteteve dhe rrethinave. Përmes Rilindjes Urbane, ne jemi duke u përpjekur të transformojmë fizionominë e qyteteve tona, të zbatojmë strategji të reja që nxisin përmirësimin ekonomik dhe social. Kjo është një qasje që, hap pas hapi, do ta bëjë më të mirë kontekstin urban dhe do të ndikojë në cilësinë e jetës së njerëzve.

Nga ana tjetër, informaliteti dhe pabarazitë rajonale në Shqipëri, janë çështje që Qeveria jonë po përpiqet t’i adresojë nëpërmjet disa ndërhyrjeve, por që ende kanë ndikim të madh në komunitet dhe në standardin e jetesës.

Nga ana tjetër, Ministria e Zhvillimit Urban po i dedikohet strehimit, jo vetëm si një objektiv, por si një çështje që lidhet me të drejtat e njeriut. Me mbështetjen e Kombeve të Bashkuara në Shqipëri, ne kemi përgatitur një Strategji Kombëtare të Strehimit, dhe aktualisht, është duke u finalizuar një ligj të ri për strehimin social. Të dyja këto akte do të rrisin mundësinë e qytetarëve shqiptarë për t’u afruar me strehimin e përballueshëm dhe për të përmirësuar cilësinë e jetës së tyre.

Të gjitha këto procese dhe iniciativat që kam përmendur shkurtimisht, kanë të përbashkët një qasje ndër-aktive, përmes konsultimeve intensive me të gjitha palët e interesuara, duke përfshirë përfaqësues nga pushteti vendor dhe qendror, nga bota akademike, nga bizneset, nga shoqëria civile dhe nga qytetarët. Kjo praktikë e mirë e ndërtuar deri më tani, pritet të konsolidohet më tej, në hapat e ardhshëm të zbatimit të Agjendës së Re Urbane, dhe do të garantojë një kontribut dhe pronësi më të gjerë nga të gjithë aktorët.

Shkëlqesia Juaj,

Shqipëria është një vend i vogël me një aspiratë të madhe për t’u bërë anëtare e Bashkimit Evropian, për të ndarë vlerat, historinë dhe trashëgiminë tonë kulturore, si dhe harmoninë fetare. Por ne jemi ende të vetëdijshëm për sfidat komplekse që shtrihen para nesh, prandaj, ne jemi të angazhuar fort për të vazhduar reformat tona dhe për të siguruar më tej transformimin dhe progresin për qytetarët shqiptarë.

Duke u kthyer pas 40 vjet, në Konferencën e Habitat I, në Vankuver, unë do të përfundoja këtë fjalim me një mesazh të dhënë nga Nënë Tereza, një humanitare e njohur nga Shqipëria, e cila ka thënë se, varfëria nuk ka vetëm të bëjë me të qenit të varfër ose të uritur, por me të qenit të lënë pas dore dhe prapa, të papërkujdesur.

Mesazhi i Nënë Terezës është ende aktual, që do të thotë se,  misioni ynë nuk është realizuar ende. Kjo është arsyeja pse kjo Agjendë e Re Urbane është e domosdoshme për t'u zbatuar nga të gjithë ne.

Ua detyrojmë këtë fëmijëve tanë!

Ju falënderoj,

DEKLARATA E QUITO-s MBI QYTETET E QËNDRUESHME DHE VENDBANIMET NJERËZORE PËR TË GJITHË

QUITO DECLARATION ON SUSTAINABLE CITIES AND HUMANS ETTLEMENTS FOR ALL

Faqa web e organizatës Habitat III